Hằng năm vào ngày 01.11. toàn thể Giáo hội Công giáo mừng kính Các Thánh nam nữ trên trời.

Các Thánh nam nữ trên trời là ai vậy?

Thánh Gioan Tông đồ được Thiên Chúa cho nhìn thấy quang cảnh các Thánh trên trời như ông viết thuật lại: „Tôi thấy: kìa một đoàn người thật đông không tài nào đếm nổi, thuộc mọi dân, mọi chi tộc, mọi nước và mọi ngôn ngữ. Họ đứng trước ngai và trước Con Chiên, mình mặc áo trắng, tay cầm nhành lá thiên tuế.“ (Sách Khải huyền 7, 9)

Như thế, theo Kinh Thánh họ là những người „mặc áo trắng“.

Vậy đâu là ý nghĩa mầu áo trắng trong đời sống xã hội và trong nếp sống đạo đức?

Theo khía cạnh văn hóa, mầu trắng là hình ảnh dấu chỉ về sự vui mừng, sự vô tội thanh sạch trong trắng.

Theo nếp sống văn hóa cổ truyền trong dân gian xưa nay, giá trị đời sống thanh sạch còn trinh trong của người phụ nữ trước khi đi lập gia đình được đề cao qúi trọng. Vì thế, ngày thành hôn, theo tập tục cổ truyền xưa nay, cô dâu mặc áo cưới mầu trắng.

Trong đời sống đạo đức Công giáo, hình tượng Đức mẹ Maria được tô khắc vẽ với áo mầu trắng, áo choàng bên ngoài mầu xanh da trời, để trình bày nói lên đức mẹ đồng trinh vô nhiễm nguyên tội, như đức mẹ năm 1858 đã hiện ra nói với Thánh nữ Bernadette ở Lourdes: Ta là đấng vô nhiễm nguyên tội!

Trong đời sống đức tin của Do Thái giáo và Kitô giáo, mầu trắng là mầu dùng trong phụng vụ diễn tả sự trong sáng.

Đức Chúa Thánh Thần xưa nay theo truyền thống được trình bầy qua hình ảnh con chim bồ câu mầu trắng.

Mầu trắng là mầu nói về sự trường sinh bất tử, sự không cùng tận.

Mầu trắng cũng là mầu hình ảnh nói chỉ về sự hòa bình. Vì thế trong chiến tranh, khi bên đầu hàng buông vũ khí, hay có thỏa ước ngừng bắn đấu tranh, họ kéo cờ trắng lên làm dấu hiệu báo tin hòa bình.

Theo văn hóa Á Đông, mầu trắng diễn tả sự tang tóc buồn thương nhớ tiếc. Vì thế, thân nhân người qúa cố mặc áo hay thắt khăn tang mầu trắng trên đầu, hay quàng trên hai bờ vai trong ngày an táng.

Mầu trắng chỉ về sự thanh sạch trong sáng. Nhưng cũng diễn tả nói lên sự trống rỗng, như tờ gíấy trắng không có hình chữ viết nào trên đó.

Mầu trắng mầu trong sáng còn nói lên sự chân thật ngược lại với mầu đen. Có lẽ vì thế người ta thường hay dùng hai mầu cạnh nhau, để nói lên sự trái ngược nhau: trắng hay đen, trong sáng rõ ràng hay mờ tối không minh bạch rõ ràng.

Trong nếp sống phụng vụ Công giáo, phẩm phục mầu trắng chỉ về sự vui mừng được dùng trong các ngày lễ trọng, như lễ mừng Chúa giáng sinh, mừng Chúa phục sinh, lễ kính các Thiên Thần, lễ kính mừng các Thánh, lễ kính các Thánh đồng trinh, lễ kính mừng Đức mẹ Maria, lễ kỷ niệm tạ ơn.

Trong nghi thức rửa tội, tấm áo trắng được mặc hay phủ trên em bé, người lớn tân tòng lúc nhận lãnh bí tích rửa tội cũng mặc áo trắng. Như dấu chỉ mặc lấy đời sống mới của Chúa Giêsu Kitô, Đấng đã sống lại từ cõi chết.

Có những lễ an táng người qúa cố, tùy theo ý muốn của thân nhân cùng sự thỏa thuận với vị chủ tế, lễ phục mầu trắng thay vì mầu tím, được vị chủ tế mặc trong thánh lễ, để nhấn mạnh nói lên niềm hy vọng của sự phục sinh sống lại.

Đức thánh cha, vị giáo hòang của Hội Thánh Công giáo mặc áo dài màu trắng, đội mũ Pileolus (chiếc mũ nhỏ úp trên đỉnh đầu) mầu trắng.

Bây giờ có những đòan hành hương khi đến bờ sông Jordan nước Do Thái, nơi Chúa Giêsu ngày xưa đã nhận lãnh làn nước rửa của Thánh Gioan tẩy gỉa, họ cũng mặc chiếc choàng áo mầu trắng, và bước lội xuống dòng sông. Để tưởng nhớ đến phép rửa ngày xưa của Chúa Giêsu và của chính mình lúc còn thơ bé. Một hình ảnh thật cảm động và thi vị đẹp chất chứa tràn đầy ý nghĩa nội dung văn hóa đạo đức thiêng liêng.

Chiếc áo mầu trắng phẩm phục phụng vụ cùng của người nhận lãnh bí tích rửa tội và như các Thánh trên trời mặc (Khải huyến 7,9) diễn tả sự thanh sạch trong sáng, niềm vui mừng hân hoan cùng vẻ nét đẹp của Chúa Giêsu Kitô, Đấng phục sinh sống lại.

Các Thánh nam nữ trên trời mặc áo mầu trắng. Nhưng đời sống của họ khi xưa trên trần gian không phải lúc nào cũng có được vui mừng hạnh phúc. Trái lại họ đã từng phải trải qua những đoạn đường đời sống đau khổ hy sinh chịu đựng nghiệt ngã. Và đời sống của họ biểu hiện sâu đậm ý nghĩa trọn vẹn tràn đầy đạo đức bác ái.

Tất cả đời sống họ đều qui hướng về một trung tâm: Chúa Giêsu Kitô phục sinh, Đấng là ánh sáng niềm vui mừng hy vọng.

Lễ kính mừng Các Thánh Nam Nữ trên trời.
Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long