Từ năm 2018 trong nếp sống phụng vụ của Giáo Hội Công giáo, vào ngày thứ hai, sau ngày Chúa nhật lễ trọng mừng kính Đức Chúa Thánh Thần hiện xuống là ngày lễ kính nhớ Đức Mẹ Maria, mẹ Giáo Hội.

Đâu là lịch sử nguồn gốc truyền thống đạo giáo lòng sùng kính Đức Mẹ Maria, mẹ Giáo Hội?

Ngay từ thời Thánh Giáo phụ Ambrosio, Giám mục thành Milano (339-397) đã có danh hiệu xưng tụng "Đức Mẹ Maria là mẹ Giáo hội" trong thần học và trong nếp sống đạo đức bình dân rồi. Như ở bên đất nước Argentina và Polen cùng nhiều Dòng Tu nếp sống đạo đức xưng tụng Đức Mẹ Maria là mẹ Giáo Hội đã có truyền thống từ những thế kỷ trước rồi.

Năm 1964 Đức thánh cha Phaolô VI., bây giờ là vị Thánh trong Giáo hội, đã chính thức tuyên xưng Đức Mẹ Maria với danh hiệu là mẹ Giáo hội giữa khung cảnh Công đồng Vatican II. ở đền thờ Thánh Phêrô bên Vatican.

Năm 1980 Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II. , bây giờ là vị Thánh trong Giáo hội, đã thêm vào Kinh cầu Đức Mẹ Maria câu xưng tụng "Đức Mẹ Maria là mẹ Giáo hội".

Năm 1986 trong sách lễ về những ngày lễ kính Đức Mẹ có lời nguyện thánh lễ ngày lễ kính "Đức Mẹ Maria, Đấng là hình ảnh khởi thủy và là mẹ Giáo hội".

Đức Thánh Cha Benediktô XVI. đã bày tỏ về vai trò Đức Mẹ Maria, người mẹ sự sống, mẹ Giáo hội như sau:

Peter Seewald: "Maria được kính nhớ như Nữ vương Thiên đình, như nguyên ảnh của Giáo hội, hay cũng như Mẹ của lòng nhân ái. Lực tỏa sáng của người nữ đó, đấng vẫn luôn dấy động tâm can hàng triệu con người, không thể nào đong đo bằng tiêu chuẩn thường tình được.

Đức Giáo Hòang Benedictô VI.: "Trong lịch sử, biến cố Mẹ Maria càng ngày cũng được hiểu như là nét vẻ vang của phụ nữ. Bản chất nguyên thủy của phụ nữ được biểu hiện nơi Maria, ngài là hiện thân sự tinh tuyền của nhân loại và Giáo hội. Và trong khi Eva - người phụ nữ đầu tiên và là "nguyên mẫu", như người ta vẫn nói, và là người mẹ của mọi loài sống động được sinh ra trên căn bản để chết, thì Maria - nhờ sinh ra Đấng Cứu thế , đấng đã phục sinh và mang lại sự sống - thật sự được coi như là sự thể tinh tuyền hai yếu tố hàm chứa trong chữ Eva, đó là niềm hứa hẹn và khả năng sinh sản của người nữ. Maria trở thành mẹ của sự sống, của mhững gì trao ban sự sống và của mọi loài sống động." (Joseph Ratzinger Biển Đức XVI., Gott und die Welt -Thiên Chúa và trần thế, Tin và sống trong thời đại ngày nay, Trao đổi với Peter Seewald, 2000, Phong trào Giáo Dân Việt nam hải ngoại 2008, trang 302).

Ngay từ thưở Giáo Hội lúc sơ khai sau khi Chúa Giêsu về trời, Đức Mẹ Maria, như kinh thánh viết thuật lại về biến cố Đức Chúa Thánh Thần hiện xuống ở Jerusalem (ngày lễ Ngũ Tuần), là khuôn mặt người mẹ của cộng đoàn các tông đồ Chúa Kitô.
"Bấy giờ, các ông từ núi gọi là núi Ô-liu trở về Giê-ru-sa-lem. Núi này ở gần Giê-ru-sa-lem, cách đoạn đường được phép đi trong ngày Sa-bát.¹³ Trở về nhà, các ông lên lầu trên, là nơi các ông trú ngụ. Đó là các ông: Phê-rô, Gio-an, Gia-cô-bê, An-rê, Phi-líp-phê, Tô-ma, Ba-tô-lô-mê-ô, Mát-thêu, Gia-cô-bê con ông An-phê, Si-môn thuộc nhóm Quá Khích và Giu-đa con ông Gia-cô-bê.¹⁴ Tất cả các ông đều đồng tâm nhất trí, chuyên cần cầu nguyện cùng với mấy người phụ nữ, với bà Ma-ri-a thân mẫu Đức Giê-su và với anh em của Đức Giê-su.” (CV 1,12-14)

Giáo hội Chúa Kitô là cộng đoàn tin kính Chúa Giêsu Kitô. Cộng đoàn Giáo Hội do Chúa Giêsu thành lập bao gồm những thành phần con người khác nhau về mọi khía cạnh bản chất tính tình đời sống nơi trần gian.

Ngày lễ Đức Chúa Thánh Thần hiện xuống nhắc nhớ đến nguồn gốc Giáo hội do Chúa hướng dẫn quy tụ lại. Điều này nói lên đặc tính Giáo Hội Chúa bắt nguồn nơi Chúa Kitô và Đức Chúa Thánh Thần là hơi thở thần linh Chúa làm cho thân thể mầu nhiệm Giáo hội trở nên sống động, thánh thiện giữa trần gian, cho dù trải qua những khủng hỏang chao đảo biến động.

Giáo hội Chúa ở trần gian từ hơn hai ngàn năm nay bao gồm mọi con người, nhưng không là công trình do con người xây dựng kiến tạo làm ra. Giáo hội là công trình của Thiên Chúa do Chúa Giêsu Kitô thiết lập nên.

Nơi giữa đời sống đức tin trong Giáo Hội, Đức Mẹ Maria là khuôn mặt mẫu gương về đức tin vào Thiên Chúa. Đức Mẹ là người sinh thành Chúa Giêsu Kitô, Con Thiên Chúa, là người hằng cùng đồng hành với Chúa Giêsu Kitô cho tới ngày Người trở về trời. Vì thế Đức Mẹ Maria được xưng tụng là khuôn mặt hình ảnh nguyên thủy của Giáo Hội, là người mẹ Giáo hội.

Đức Mẹ Maria, người mẹ Giáo hội luôn hằng lắng nghe tiếng Chúa nói trong tâm hồn mình, cùng tin vào Lời Chúa nói.

Đức Mẹ Maria, người mẹ Giáo hội, đã sống cung cách cầu nguyên với các Tông đồ Chúa Giêsu Kitô chờ đợi Đức Chúa Thánh Thần hiện xuống trong căn phòng tiệc ly năm xưa ở Jerusalem.

Trong dòng lịch sử thời gian, Giáo Hội Chúa, những người tín hữu Chúa Kitô luôn hằng theo gương Đức Mẹ sống tin theo phó thác và cầu nguyện cùng Chúa như gương sống Đức Mẹ đã sống.

Lòng sùng kính Đức Mẹ Maria, người mẹ Giáo Hội, giống tựa như cung cách diễn tả lòng yêu mến kính trọng cùng biết ơn tình mẫu tử với người mẹ trần gian đã sinh thành dưỡng nuôi người con trong đời sống.

Lòng sùng kính Đức Mẹ Maria, mẹ Giáo hội, cầu xin cho con thuyền Giáo hội trần gian vượt qua cơn khủng hoảng, là điều cần thiết hơn khi nào hết, và cùng cho cả đời sống bản thân mỗi người trong cuộc hành hương trên trần gian.

"Đức Mẹ là mẹ Giáo hội! Cầu cho chúng con."

Lm. Daminh Nguyễn Ngọc Long