Hằng năm nhiều nước trên thế giới có tập tục văn hóa đạo đức: Lễ tạ ơn mùa màng.

Tập tục văn hóa tạ ơn mùa màng đã có từ thời trước Kitô giáo. Thời đế quốc Roma, thời cổ xa xưa Hy lạp và nơi dân tộc Do Thái đã có tập tục văn hóa nầy phổ biến trong dân gian.

Sau này từ khi Kitô giáo phát triển lan rộng từ thế kỷ thứ 4. tập tục này được chấp nhận đưa vào nếp sống đạo đức Kitô giáo: Con người tạ ơn Thiên Chúa, Đấng Tạo Hóa đã ban cho sự sống cùng lúa gạo hoa trái mùa màng làm lương thực nuôi sống.

Con người được Thiên Chúa, Đấng Tạo Hóa tạo thành ban cho thân thể, sự sống, khả năng tinh thần sống trong vũ trụ thiên nhiên. Họ không chỉ được khai thác hưởng dùng sản phảm từ thiên nhiên, nhưng còn có trách nhiệm gìn giữ ngôi nhà công trình thiên nhiên do Thiên Chúa tạo dựng nên.

Tập tục đạo đức tạ ơn hằng năm cũng là dịp nhắc nhở suy nghĩ lại sự lệ thuộc của con người vào thiên nhiên, đồng thời biết ơn Thiên Chúa, Đấng Tạo Hóa, về những gì lãnh nhận từ nơi Ngài.

Tập tục nếp sống tạ ơn mùa màng Kitô giáo, theo sách Kinh Thánh (Sáng thế ký chương 4.) đã có từ thời Ông bà nguyên tổ Adong Evà, thời khởi nguyên cổ đại xa xưa. Hai người con Ông Bà nguyên tổ Cain và Abel đem dâng tế lễ Thiên Chúa sản phẩm lễ vật mùa màng mà họ gặt hái được theo như công sức việc làm của mỗi người: Cain làm nghề nông nghiệp dâng tiến sản phẩm những rau hoa trái củ qủa, lúa gạo, và Abel làm nghề chăn nuôi súc vật dâng tiến sản phẩm thịt, da, sữa những con thú vật.

Cung cách sống đó nói lên, con người là thành phần trong công trình vũ trụ thiên nhiên do Thiên Chúa tạo dựng. Nên những sản phẩm được dùng làm thực phẩm cho đời sống của họ gặt hái thu kiếm được từ thửa đất ruộng đồng, và từ chăn nuôi thú vật đều có nguồn gốc qui hướng từ Thiên Chúa.

Con người chân nhận ra rằng đời sống mình lệ thuộc vào thiên nhiên. Vì thế sau mỗi mùa hằng năm họ vui mừng nói lên lời tạ ơn đã nhận được những sản phẩm tốt lành từ no đủ đến dư thừa cho nhu cầu đời sống.

Trong dòng lịch sử thời gian có nhiều cung cách mừng lễ tạ ơn mùa màng tùy theo nếp sống tập tục văn hóa mỗi đất nước dân tộc. Bên nước Đức lễ tạ ơn Erntedankfest vào Chúa nhật thứ nhất tháng 10.. Bên Hoa Kỳ có Thanksgiving Day vào ngày thứ năm tuần thứ tư tháng 11. hằng năm. Bên Do Thái có lễ tạ ơn Sukkot und Schawuot, bên nước Nhật Bản có lễ tạ ơn Niinamesai...

Trước đây hàng chục năm bên nước Thụy Sĩ đã có cuộc thi xem bức tranh tấm bảng vẽ nào tốt đẹp cùng mang sâu đậm ý nghĩa nhất. Nhiều bức tranh dự thi được trưng bày. Nhưng sau cùng ban giám khảo đã chấm điểm giải thưởng hạng nhất cho bức tranh phác họa hình chỏm ngọn núi cao Matterhorn của đất nước Thụy sĩ, mà xưa nay rất được ưa chuộng ngắm nhìn chụp hình: ngọn Matterhorn cao 4478 mét trong rặng dẫy núi Alpen.

Bản vẽ phác họa ngọn Matterhorn như một kim tự tháp vươn lên cao trời xanh lan tỏa vẻ đẹp uy nghi hùng dũng cùng kiều diễm hấp dẫn với làn tuyết trắng như một chiếc áo choàng phủ kín ngọn núi từ đỉnh chóp ngọn cho tới chân. Bên dưới bức phác họa có dòng chữ: Gratis - Miễn phí, và Gott sei Dank - Xin tạ ơn Thiên Chúa!

Bản phác họa hình ảnh này với dòng chữ bên dưới hướng tầm nhìn suy tư về ý nghĩa lối sống tạ ơn mùa màng - tạ ơn Thiên Chúa. Ngọn Matterhorn như một kim tự tháp khối núi đá khổng lồ nổi trồi vươn cao lên giữa dãy nũi với những chỏm ngọn cao thấp trùng điệp chen lẫn nối liền nhau giữa bầu trời thiên nhiên. Nó lan tỏa sức hấp dẫn uy hùng kỳ bí, cùng niềm vui cho con người, mà lại không do con người tạo dựng xây dựng làm ra, cùng không ai có khả năng tô vẽ nên vẻ đẹp kiều diễm hấp dẫn của nó.

Ngọn Matterhorn thiên nhiên là món qùa tặng của Thiên Chúa, của Thượng Đế tạo dựng ban cho, tất cả là gratis - miễn phí!

Ngọn Matterhorn không nói lời nào. Nhưng gợi lên tâm tư nơi ánh mắt nhìn con người từ ngạc nhiên bỡ ngỡ này đến ngạc nhiên bỡ ngỡ khác cho khám phá vẻ đẹp bí ẩn tiềm tàng của thiên nhiên, mà không sao có thể thấu hiểu nổi. Vì thế, chỉ còn biết hoặc ngước mắt lên trời cao, hoặc cúi đầu nói lên lời: Gott sei Dank - Xin tạ ơn Thiên Chúa!

Tương tự như vậy, tâm tình ngạc nhiên bỡ ngỡ trước công trình kỳ bí của thiên nhiên, khi ngắm nhìn suy nghĩ về sự phát triền trổ sinh bông trái của cây cối thảo mộc, lúa gạo, thú vật... với những nét vẻ hình hài to nhỏ, mầu sắc rực rỡ muôn mầu cùng công dụng khác nhau, cho nuôi sống con người.

Sự phát triển sinh sản thần thánh như thế đưa đến kết qủa tốt đẹp là một công trình nghệ thuật tuyệt đỉnh sáng tạo cao vời mà chính con người, dù họ là người cùng cộng tác vào công việc gieo trồng, chăm sóc vun xới, không có thể cùng không phải chế tạo làm ra.

Thiên nhiên và Đấng đứng đàng sau thiên nhiên đã luôn tác động vào công trình sáng tạo tuyệt vời này, cùng không phải mua bán. Tất cả là Gratis - miễn phí.

Và từ đó nảy sinh tâm tư Gott sei Dank - Xin tạ ơn Thiên Chúa, xin tạ ơn Thượng Đế!

Với khả năng suy nghĩ, con người luôn muốn tìm hiểu bước phát triển của sự sống, hình hài trong vũ trụ. Giả thuyết Tiến hóa (Evolution) - được đặt ra.

Thuyết tiến hóa khảo cứu đưa ra lý luận về bước phát triển vĩ đại trong vũ trụ và đời sống trên trái đất đã cần hằng tỷ ngàn năm, nhấn mạnh đến thân thể con người chúng ta và khả năng thị gíac (nhìn) cũng như thính giác (nghe) và những khả năng khác, được hình thành phát triển. Tất cả đều đã trải qua sự phát triển, những bước tiên hóa rất chậm lâu dài nhàm chán với từng những bước nhỏ, từ những đơn vị riêng lẻ cho tới khi thành hình con người ngày hôm nay!

Thuyết tiến hóa chỉ tuần tự nối tiếp dựa vào những bước, những điều đã xẩy ra trong hiện thực mà xây dựng nên. Nhưng không nói đến nguyên nhân sau cùng và nguyên nhân nguyên ủy đầu tiên.

Như vậy Người đã phát triển xây dựng chế tạo làm ra cùng luôn gìn giữ cho phát triển duy trì phải khác cùng đứng trên cao cả hơn là vũ trụ đang trong phát triển và hơn cả con người chúng ta.

Nhà chiêm niệm Wierth đã có tâm tình về đời sống con người trong vũ trụ thiên nhiên:

“Xin đừng bao giờ quên, sự sống của Bạn không phải là ý tưởng của Bạn, và Bạn thở được không phải là quyết định của Bạn.

Xin đừng bao giờ quên, sự sống của Bạn là ý tưởng của một người Cao Cả, và Bạn thở hít được là tặng phẩm ban cho Bạn.

Bạn là người được mong muốn chờ đợi, Bạn không phải là đứa con của ngẫu nhiên, cùng không phải là sự ngẫu hứng nơi thiên nhiên.

Hoàn toàn không quan trọng, dù bản ca đời sống Bạn được ca với âm điệu trưởng (Dur) hoặc với âm điệu thứ (Moll).

Bạn là ý tưởng của Thiên Chúa, một kỳ công thiên bẩm.

Bạn là bạn! Bạn là bản chính gốc, Bạn là chính Bạn. Phải Bạn là Bạn.”

Chính vì thế, con người với tâm tình biết ơn và rất đỗi ngạc nhiên bỡ ngỡ muốn nói lên lời ca tụng, như Thánh vịnh 100 kêu mời:

“Hỡi toàn thể điạ cầu, hãy đến tung hô Chúa,
Phụng thờ Chúa với niềm hoan hỷ,
Vào trước thánh nhân Người giữa tiếng hò reo,
Hãy nhìn nhận Chúa là Thượng Đế,
Chính Người dựng nên ta, ta thuộc về Người,
Ta là dân Người, là đoàn chiên Người dẫn dắt.” (Tv 100, 1-3)

Tất cả là Gratis! Và Gott sei Dank!

Lm. Daminh Nguyễn Ngọc Long