Ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống
Bài Tin Mừng Chúa nhật XXII thường niên hôm nay, Chúa Giêsu dạy chúng ta lối sống khiêm nhường. Thánh Luca trình thuật rằng:
„Một ngày sa-bát kia, Đức Giê-su đến nhà một ông thủ lãnh nhóm Pha-ri-sêu để dùng bữa: họ cố dò xét Người. Người nhận thấy khách dự tiệc cứ chọn chỗ nhất, nên nói với họ dụ ngôn này: “Khi anh được mời đi ăn cưới, thì đừng vào chỗ nhất, kẻo lỡ có nhân vật nào quan trọng hơn anh cũng được mời, và rồi người đã mời cả anh lẫn nhân vật kia phải đến nói với anh rằng: ‘Xin ông nhường chỗ cho vị này.’ Bấy giờ anh sẽ phải xấu hổ mà xuống chỗ cuối. Trái lại, khi anh được mời, thì hãy vào ngồi chỗ cuối, để cho người đã mời anh phải đến nói: ‘Xin mời ông bạn lên trên cho.’ Thế là anh sẽ được vinh dự trước mặt mọi người đồng bàn. Vì phàm ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống; còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên.” Rồi Đức Giê-su nói với kẻ đã mời Người rằng: “Khi nào ông đãi khách ăn trưa hay ăn tối, thì đừng mời bạn bè, anh em, hay bà con, hoặc láng giềng giàu có, kẻo họ cũng mời lại ông, và như thế ông được đáp lễ rồi. Trái lại, khi ông đãi tiệc, hãy mời những người nghèo khó, tàn tật, què quặt, đui mù. Họ không có gì đáp lễ, và như thế, ông mới thật có phúc: vì ông sẽ được đáp lễ trong ngày các kẻ lành sống lại.” (Lc 14,1.7-14)
Ngày nay, qua lời dạy của Chúa Giêsu: Khi anh được mời, thì hãy vào ngồi chỗ cuối, để cho người đã mời anh phải đến nói: ‘Xin mời ông bạn lên trên cho.’ Có nhiều người nghe được lời này thì coi đây như „kim chỉ nam“ theo đó mà sống để trở nên đích thực là môn đệ của Chúa Giêsu; nhưng cũng có nhiều người dựa vào lời này mà sống giả hình, làm khó cho chủ hôn và người quản tiệc. Đang khi họ là người có chức quyền, nhưng cứ ngồi chỗ cuối để chủ hôn và quản tiệc phải mời nhiều lần thì mới chịu đi lên bàn trên. Những người này chỉ muốn được mọi người chung quanh coi mình là người quan trọng, người xứng đáng được ngồi vào chỗ nhất.
Cử chỉ và lời nói cũng như việc làm của những ai tự tôn mình lên là trái cay, trái đắng của sự kiêu ngạo. Hậu quả của sự kiêu ngạo và tự tôn mình lên sẽ là sự đắng cay và cô quạnh.
Có nhiều người được Trời ban cho ơn thông minh, tài ba hơn người, họ len lỏi để leo lên và trở thành những người có địa vị trong cộng đoàn, trong xã hội, họ dùng quyền hành để đánh bóng tên tuổi của mình, nhưng không phục vụ đúng theo tinh thần của người mang trách nhiệm trên vai. (Cụ Nguyễn Du nói: „Thiện căn ở tại lòng ta, chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài. Có tài mà cậy chi tài, chữ tài liền với chữ tai một vần.“)
Ai là người sẽ hạ những kẻ tự tôn mình lên? Trong cuộc sống chúng ta cũng thường gặp, có những người họ gặp thời (được Chúa dùng), có khi chẳng thấy họ có khả năng đặc biệt gì, nhưng làm việc gì cũng thành công. Có giúp đỡ ai được việc gì thì hay lên mặt, tự tôn mình là người có uy quyền. Chính vì sự tự tôn và cách ứng xử này, mà những người chung quanh dần dần xa lánh họ, sau cùng họ chẳng còn lên mặt với ai được, và phải sống trong cô đơn.
Đang khi đó, Chúa Giêsu đã dạy chúng ta, và Ngài đã thực hành lời Ngài nói: „Ai muốn làm lớn giữa anh em thì phải làm người phục vụ anh em; ai muốn làm đầu anh em thì phải làm đầy tớ mọi người. Vì Con Người đến không phải để được người ta phục vụ, nhưng là để phục vụ, và hiến mạng sống làm giá chuộc muôn người.” (Mc 10,43-45)
Trong sách Gióp ghi lại lời ông Gióp biện hộ cho mình, ông nói: „Giả như tôi chà đạp quyền lợi của tôi trai tớ gái đang tranh tụng với tôi, thì tôi sẽ làm gì khi Thiên Chúa trỗi dậy, khi Người tra hỏi, tôi đáp lại thế nào? Đấng đã tạo ra tôi trong dạ mẹ không phải là Đấng tạo ra nó hay sao?“ (G 31,13-15). Ông Gióp là người giàu có nhất phương đông, nhưng ông luôn tôn trọng tất cả mọi người, kể cả tôi trai tớ gái của ông.
Đọc bài Tin Mừng hôm nay, tôi nhớ đến Lời Chúa Giêsu nói được Thánh Mát-thêu ghi lại như sau: „Anh em hãy mang lấy ách của tôi, và hãy học với tôi, vì tôi có lòng hiền hậu và khiêm nhường. (Mt 11,29).
Cái ách là một dụng cụ được quàng vào cổ để kéo đi bổn phận và trách nhiệm của người mang ách. Ách của Chúa Giêsu là ách êm ái, là ách yêu thương. (con trâu khi được quàng cái ách vào cổ là để kéo cái cày, đó là bổn phận của nó phải cày, bừa).
Trong bài đọc I hôm nay, sách Huấn ca dạy rằng: „Con ơi, hãy hoàn thành việc của con một cách nhũn nhặn, thì con sẽ được mến yêu hơn người hào phóng. Càng làm lớn, con càng phải tự hạ, như thế, con sẽ được đẹp lòng Đức Chúa.“ (Hc 3,17-18)
Hoàn thành công việc của mình một cách nhũn nhặn, có nghĩa là chu toàn bổn phận và trách nhiệm tốt đẹp trong sự khiêm nhường. Những người hào phóng là ai? Có phải là những người có của cải, những người tự tôn mình lên?
Đoạn cuối bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giê-su nói với ông thủ lãnh nhóm Pharisêu, người đã mời Chúa Giêsu dự tiệc rằng: “Khi nào ông đãi khách ăn trưa hay ăn tối, thì đừng mời bạn bè, anh em, hay bà con, hoặc láng giềng giàu có, kẻo họ cũng mời lại ông, và như thế ông được đáp lễ rồi. Trái lại, khi ông đãi tiệc, hãy mời những người nghèo khó, tàn tật, què quặt, đui mù. Họ không có gì đáp lễ, và như thế, ông mới thật có phúc: vì ông sẽ được đáp lễ trong ngày các kẻ lành sống lại.”
Trong các mối phúc mà Chúa Giêsu dạy, những người nghèo khó đứng hàng đầu. Người nói: “Phúc cho anh em là những kẻ nghèo khó, vì Nước Thiên Chúa là của anh em. (Lc 6,20).
Chúa Giêsu muốn tất cả mọi người được hưởng ơn cứu chuộc, Ngài muốn người giàu cũng như người nghèo được vào Nước Thiên Chúa. Lời Chúa Giêsu khuyên ông thủ lãnh nhóm Pharisêu giúp ông tránh khỏi sự kiêu ngạo và hênh hoang, tự tôn mình lên. Mời những người có của cải, có địa vị, đãi những món ăn cao lương mỹ vị để tỏ ra mình vừa giàu có, vừa có chức quyền thủ lãnh.
Mời những người nghèo khó, cho họ ăn uống, cho họ áo mặc, những người này đâu có gì để báo đáp lại; họ chỉ biết cầu nguyện và chúc phúc cho thôi. Nhưng trong ngày sau cùng, Chúa Giêsu nói: „Nào những kẻ Cha Ta chúc phúc, hãy đến thừa hưởng Vương Quốc dọn sẵn cho các ngươi ngay từ thuở tạo thiên lập địa. Vì xưa Ta đói, các ngươi đã cho ăn; Ta khát, các ngươi đã cho uống; Ta là khách lạ, các ngươi đã tiếp rước; Ta trần truồng, các ngươi đã cho mặc; Ta đau yếu, các ngươi đã thăm viếng; Ta ngồi tù, các ngươi đến hỏi han.“ (Mt 25,34-36)
Lạy Chúa Giêsu, xin Chúa hướng dẫn con, để con sống đúng tinh thần Lời Chúa dạy: „Hãy sống hiền lành và khiêm nhường trong lòng.“ Xin Chúa thánh hóa con. Amen.
Giuse Bùi Văn Toàn, FD (Gia đình con cái của Chúa)