Hằng năm ngày 24. Tháng Sáu vào đầu mùa Hè, người tín hữu Chúa Kitô mừng lễ sinh nhật của Thánh nhân, theo như lịch phụng vụ Giáo hội Công giáo ấn định.

Lẽ dĩ nhiên từ khi mở mắt chào đời cách đây hơn hai ngàn năm ở El Carim bên nước Do Thái, cha mẹ Thánh nhân, ông bà Dacaria và Elisabeth đâu có làm giấy khai sinh lưu lại cho con mình. Nhưng căn cứ vào tường thuật như trong Kinh Thánh viết lại, Thánh nhân đã thành hình trong cung lòng mẹ, Bà Elisabeth người chị họ của đức mẹ Maria, sáu tháng trước khi Thiên Thần Gabriel đến báo tin cho đức mẹ Maria ở Nazareth, Chúa Giêsu xuống thế làm người trong cung lòng mẹ Maria. (Lc 1, 36).

Căn cứ theo sự kiện trình thuật phúc âm, Giáo hội Công giáo từ thế kỷ thứ 4. đã lấy này 25.Tháng Mười Hai hằng năm là ngày mừng sinh nhật Chúa Giêsu trong Giáo hội. Và như thế theo cách tính thời gian ngày lễ mừng sinh nhật của Thánh nhân phải là ngày 24.Tháng Sáu, trước lễ mừng sinh nhật Chúa Giêsu sáu tháng.

Việc chọn ngày 24. Tháng Sáu là ngày sinh nhật Thánh nhân còn hàm chứa ý nghĩa đạo đức thần học nữa. Số là khi Thiên Thần khi hiện đến báo tin mừng cho Thầy Tư Tế Dacaria, cha của Thánh nhân, đã nói: Gia đình sẽ có con trai nối dõi tông đường. Người con này sẽ là người đi trước Chúa chuẩn bị cho Chúa đến, (Lc 1, 11-18).

Và chính cha của thánh nhân đã nói về con mình, khi thánh nhân sinh ra: “Hài nhi con hỡi, con sẽ mang tước hiệu của Đấng Tối Cao, con sẽ đi trước mở lối cho Người. (Lc 1,76).

Rồi khi chọn ấn định ngày lễ mừng sinh nhật của Thánh nhân vào ngày đầu mùa hè, thời gian này trong thiên nhiên là thời điểm mặt trời chiếu sáng dài nhất, ban ngày dài hơn ban đêm, nhất là ở những xứ khí hậu có bốn mùa thay đổi như bên vùng trời Âu châu, bên miền bắc Mỹ châu.

Từ thời điểm sau ngày 24. Tháng Sáu theo vòng xuay chuyển của trái đất, ánh sáng mặt trời sẽ từ từ ngắn lại, đêm tối sẽ dài dần ra. Ngày này là ngày bản lề xuay chuyển dần cho ngày ngắn lại chuyển sang chu kỳ đêm tối dài hơn. Và cao điểm vào mùa Đông, đêm dài hơn ban ngày.

Ngày lễ mừng sinh nhật Chúa Giêsu Kitô được ấn định vào ngày 25. Tháng Mười Hai, vào khỏang năm giờ chiều trời đã sập tối kéo dài cho tới bảy giờ sáng ngày hôm sau. Rồi từ sau ngày 25. Tháng Mười Hai, đêm tối từ từ ngắn lại và ánh sáng mặt trời dần sáng thêm ra cho tới cao điểm vào mùa Hè kế tiếp.

Đó là chu kỳ tứ thời bát tiết trong trời đất thiên nhiên. Nhưng Giáo hội chọn hai mốc thời điểm ngày sinh nhật của hai vị Thánh còn mang ý nghĩa đạo đức thần học sâu xa nữa.

Ngày 25. Tháng Mười Hai theo tục lệ kính thờ thần thánh của dân ngoại Roma thời xa xưa là ngày lễ mừng ánh sáng thần Mặt Trời. Ngày này là ngày bản lề trong thiên nhiên đêm tối dần chuyển sang ngày sáng tỏ dài hơn. Và như thế tương hợp với lời chứng của Thánh nhân đã nói về Chúa Giêsu Kitô với mọi người: „Người phải nổi bật lên, còn thầy phải mờ đi“ (Ga 3,30).

Thánh Gioan Tiền hô sinh ra vào mùa ban ngày sáng rồi từ từ ngày ngắn lại tiến sang mùa đêm tối dài. Chúa Giesu sinh ra sau vào mùa đêm tối và từ từ đêm tối ngắn thu hẹp lại, ánh sáng ban ngày dần dài thêm ra.

Thánh nhân xuất hiện dọn đường giới thiệu Chúa Giêsu Kitô, Đấng là ánh sáng đến trong trần gian. Chúa Giêsu Kitô, Đấng là ánh sáng sinh ra vào đêm tối trời mùa Đông, theo ý nghĩa vật lý thiên nhiên và ý nghĩa tinh thần đêm tối tội lỗi. Và từ mốc điểm biến cố đó, Chúa Giêsu chiếu ánh sáng ơn cứu độ vào bóng tối u buồn lạnh lẽo tâm hồn con người trần gian.

Phúc âm Chúa Giêsu theo Thánh Marcô thuật lại, lời rao giảng đanh thẹp dọn đường mở lối cho Chúa của Thánh nhân tựa như tiếng gầm rống của loài sư tử. Thánh nhân được diễn tả là người sống giữa thiên nhiên nơi sa mạc hoang vu, ăn mặc đơn sơ như những người tiền sử lấy da lông thú vật làm quần áo, lương thực là mật ong rừng và châu chấu. Cung cách sống giữa thiên nhiên, thức ăn sản phẩm từ thiên nhiên vừa đơn giản bình dị, vừa giúp cho sức khoẻ, sức kháng thể chống bệnh tật rất tốt, mà ngày nay con người hằng đi tìm kiếm.

Như thế Thánh nhân là gương mẫu, người đi tiên phong sống yêu mến bảo vệ thiên nhiên. Có lẽ cũng vì thế mà Giáo hội chọn ngày 24. Tháng Sáu vào mùa Hè hằng năm, là ngày mừng sinh nhật thánh nhân. Vì vào mùa tháng này là mùa hoa qủa mùa màng chín mùi tới thời kỳ được thu cắt gặt hái.

Thánh nhân biết không, trong nếp sống phụng vụ đức tin Công giáo chỉ có ba đấng được mừng ngày sinh nhật trọng thể hằng năm: Thánh nhân ngày 24.06, Đức mẹ Maria, người hạ sinh chúa Giêsu vào ngày 08.09. và Chúa Giêsu Kitô ngày 25.12.

Trong Giáo hội Chính Thống kính tôn Thánh nhân và Đức mẹ Maria là hai vị Thánh lớn nhất.

Đức mẹ Maria và Thánh nhân là hai con người có uy sức tinh thần đời sống rất dũng mạnh và có đời sống lòng khiêm nhượng cao cả được Thiên Chúa tuyển chọn để sinh hạ nuôi dưỡng Chúa Giêsu (Đức mẹ Maria) và để ban phép rửa cho Chúa Giêsu. (Thánh nhân).

Cả hai vị đều sống dấn thân làm tròn cho sứ vụ Chúa trao ban cho.

Cả Đức mẹ Maria và Thánh nhân bước ra trước mở lối dọn đường cho Chúa Giêsu đến. Nhưng sau đó luôn luôn sống âm thầm lùi vào bên trong đàng sau trong ý nghĩa nội tâm thẳm sâu: Chúa phải trội vượt lớn lên, còn tôi phải nhỏ bé lu mờ đi.

Thánh nhân đã thành người thiên cổ từ hơn hai ngàn năm nay về thân xác, bị tử đạo chém đầu. Nhưng câu nói thời danh bất hủ về Chúa Giêsu Kitô của Thánh nhân vẫn hằng lưu lại trên trần gian. Mỗi khi dâng thánh lễ câu này được đọc lên lời như lời ca tụng giới thiệu: Ecce agnus Dei - Đây Chiên Thiên Chúa, khi linh mục giơ cao Tấm Bánh Thánh Thể Chúa Kitô lên cho mọi người tham dự Thánh lễ.

Xin Thánh Gioan Tiền Hô cầu bầu cho trần gian mau thoát khỏi tai nạn cơn đại dịch do vi trùng Corona lây lan truyền nhiễm đang đe dọa sức khoẻ đời sống chúng con. Amen.

Con xin cúi đầu bái chào Thánh nhân.
Lễ mừng sinh nhật Thánh Gioan Tiền hô 24.06.2020
Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long