Con người hầu như ai cũng có tâm trạng từ khi còn nhỏ thơ bé, muốn nhìn và muốn được nhìn.

Em bé sơ sinh, dù tầm nhìn không xa cùng rõ, nhưng cũng đã có nhu cầu bản năng nhìn cha mẹ, người thân mình, và được họ nhìn mình. Đó là niềm vui hạnh phúc cho em. Trong bầu khí đó em bé khoẻ mạnh lớn dần lên.

Càng sống lâu ở trường đời, nhu cầu nhìn xem người khác và được nhìn cũng càng lớn thêm lên, nhất là nơi những người có chức vị vọng đời đạo trong xã hội. Và người công dân thường nào cũng có mong ước được gặp gỡ qua nhìn thấy người có danh tiếng chức vị trong xã hội, cùng trong đạo giáo nữa.

Có hình ảnh như thế trong nếp sống đạo giáo tinh thần không?

Thánh sử Luca viết thuật lại cảnh Ông Giakêu leo lên cay cao để tận mắt thấy Chúa Giesu Kitô, khi Người đi ngang qua thành phố Jericho. (Lc 19, 1-10).

Jericho là một thành phố cổ xưa lâu đời nhất trên thế giới, nằm dưới lòng nước biển khoảng 250 mét. Khoa khảo cổ chứng minh cho biết thành phố này có từ thế kỷ 10. trước Chúa giáng sinh.

Kinh thánh cựu ước nói đến thành phố Jericho khi dân Do Thái hồi hương từ đất nước Ai Cập trở về nước Do Thái hàng ngàn năm trước Chúa giáng sinh, họ đã tiến chiếm thành phố Jericho. (Sách Josua 6, 1-27).


Chúa Giesu Kitô cũng đã vào vùng sa mạc bên ngoài thành phố Jericho ăn chay cầu nguyện tĩnh tâm 40 ngày đêm, như phúc âm Thánh sử Mattheo thuật lại (Mt 4,1-4).


Chúa Giêsu Kitô trên đường rao giảng giáo lý tình yêu nước Thiên Chúa đã đến thành phố này chữa cho người bị mù bên vệ đường kêu xin “Lạy Ngài, xin cho tôi được nhìn thấy.”, cho đôi con mắt lành mạnh sáng trở lại nhìn thấy vạn vật thiên nhiên trong vũ trụ. (Lc 18,35-43).

Người làm nghề thu thuế tên là Giakeu ở Jericho, khi nghe tin Chúa Giêsu Kitô đi ngang qua thành phố cũng muốn nhìn thấy Chúa Giêsu.

Ông Giakeu làm nghề thu thuế cho chính phủ đế quốc Roma thời lúc đó xâm chiếm cai trị nước Do Thái. Nên ông bị dân chúng kỳ thị khinh ghét, liệt vào loại hạng người tội lỗi hà hiếp bóc lột dân chúng.

Biết thân phận mình như vậy thuộc vào lớp sống bên lề xã hội. Nhưng ông muốn nhìn xem Chúa Giêsu Kitô, mà ông đã nghe biết về uy tín của Vị nầy rong ruổi khắp nơi rao giảng giáo lý tình yêu nước Thiên Chúa cho con người.

Vì đám đông đi theo cản trở tầm nhìn và ông lại thấp bé. Nên ông tìm cách leo lên cao của cây vả bên vệ đường nơi Chúa Jesus đi qua, mong nhìn tận mắt Vị nổi tiếng này. Đó là hy vọng duy nhất của ông.

Ẩn mình trên cây cao chỉ mong muốn nhìn thấy Chúa Giêsu thôi. Nhưng không ngờ ông lại được nhìn thấy. Chúa Giêsu đến đó nhìn lên cây khám phá ra ông ở trên đó, và gọi ông xuống, cùng còn muốn đến nhà ông dùng ăn bữa.


Ông Giakeu một người bị liệt vào hạng tội lỗi phản bội phải sống như người bên lề xã hội Do Thái thời lúc đó, bỗng chốc bất ngờ được Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa nhìn thấy gọi kéo từ trên cây cao xuống đứng ở giữa đám đông. Như thế ông được chính Chúa Giêsu kéo vào sống nơi trung tâm giữa lòng xã hội.


Cung cách nhìn lên cao khám phá và kêu mời gọi của Chúa Giêsu Kitô mang đến cho ông Giakeu sự chữa lành thúc đẩy tiến trình trong tâm hồn ông thay đổi nếp sống bất chính cũ. Ông đã được nhìn thấy, và chắc cảm thấy gía trị đời mình được công nhận không còn bị khinh khi nữa.


Chưa hết, không chỉ kêu gọi, nhưng Chúa Giêsu còn muốn vào nhà ông cùng dùng bữa ăn nữa. Cung cách hành động này nói lên thiện cảm sâu xa, cùng ý muốn tìm hiểu biết của Chúa Giêsu về ông. Với người Do Thái thời lúc đó và cả trong nếp sống ngày nay nữa, cùng ăn chung bàn với nhau là một dấu chỉ đặc biệt diễn tả không chỉ sự vui mừng, nhưng còn hơn thế nữa. Đó là sự công nhận tình thân thiết bằng hữu.

Ngoài ra ngôi nhà, căn phòng riêng là không gian có bầu khí thân mật tin tưởng cùng được bảo vệ cho cuộc trao đổi nói chuyện hàn huyên.

Chúa Giêsu, như phúc âm thuật viết lại, không giảng luân lý, không trách mắng ông, không giảng giải cắt nghĩa lề luật xho ông nghe. Nhưng Giakeu một người bé nhỏ thấp hèn bị xã hội dân chúng khinh khi miệt thị, đã qua cung cách hành động đầy tình người của Chúa Giêsu, nhận được cơ hội tận trong thâm tâm nhận ra lỗi lầm đời sống qúa khứ và ăn năn trở lại. Ông không còn sống trong cô đơn tách biệt bị kỳ thị nữa. Trái lại nơi giữa lòng xã hội con người.

Ông không chỉ bị khám phá đang ẩn mình trên cây cao. Nhưng ông đã khám phá ra chính đời sống mình là con cái Abraham.

Nhìn thấy và được nhìn thấy là con đường dẫn đến thay đổi nếp sống.

Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long