Trong nếp sống đức tin Công giáo có tập tục đi hành hương- tiếng latinh Peregrinatio religiosa. Tập tục nếp sống đạo đức này có gốc rễ từ thời xa xưa trong các tôn giáo dân gian.

Người theo đạo Do Thái, như Kinh Thánh thuật lại, hằng năm phải đi hành hương kính thờ Thiên Chúa Giavê lên đền thờ Giêrusalem,. Từ thời xa xưa thượng cổ người tín hữu Do Thái giáo đã có tập tục hành hương vào những ngày lễ nhất định Passach, Schawuot và Sukkot theo luật định.

Thánh vịnh 122 diễn tả sâu xa tâm tình vui mừng phấn khởi cuộc hành hương về đền thờ Jerusalem:

„Tôi mừng vui , khi người ta rủ tôi nào ta trẩy lên đền thánh Chúa, Jerusalem“ (Tv 122, 1)

Tập tục đi hành hương kính viếng thánh địa trong đạo Công giáo ngay từ lúc đầu thời Trung cổ mang mầu sắc đền tội thống hối nhiều hơn.

Hành hương kính viếng thánh địa Jerusalem bên Do Thái, những nơi ngày xưa Chúa Giêsu đã sinh sống, đã đi qua đã chịu chết, đã sống lại là ước vọng của người tín hữu Chúa Kitô. Vì thế xưa nay, khi có điều kiện người tín hữu Công giáo hằng mong muốn đi hành hương đến những nơi đó.

Đến hành hương đất thánh Jerusalem không phải để tham quan, nhưng là một cuộc học hỏi Kinh thánh sống động hâm nóng đức tin vào Chúa Giêsu. Vì được đặt chân sống tận nơi ngày xưa Chúa Giêsu đã đứng, đã ngồi, đã nói chuyện rao giảng, đã đi qua, đã làm phép lạ. Cao điểm là những điạ danh quê hương Chúa Giesu sinh sống ở Nazareth, biển hồ Galilleo, dòng sông Jordan, nơi chúa nhận phép rửa của Thánh Gioan, Bethlehem nơi Chúa sinh ra, Jerusalem, nơi Chúa gỉang đạo và sau cùng chịu khổ hình chết trên thập giá và sống lại hiển vinh, như trong phúc âm Chúa Jesu viết thuật lại.

Cuộc hành hương lần theo dấu vết chân đời sống Chúa Giesu bên nước Do Thái không chỉ thuần là một cuộc hành trình tham quan tìm hiểu lịch sử địa lý, cùng văn hóa tôn giáo nơi đất thánh. Nhưng với người tín hữu Chúa Kito còn mong muốn đi tìm nguồn cảm hứng tinh thần thiêng liêng còn ẩn chứa nơi những bài giáo lý ngày xưa Chúa Giesu đã rao giảng công bố.

Từ thế kỷ 15. địa danh hành hương lan rộng sang Vatican bên Roma viếng mộ hai Thánh tông đồ Phero và Phaolo, Santiago de Compostelle bên Tây ban Nha, nơi có ngôi mộ Thánh Giacobe Tông đồ, và nhiều Giáo phận trên thế giới còn xây dựng tổ chức những địa điểm hành hương lớn nhỏ khác như hành hương viếng nhưng nơi có di tích thánh thiêng, tôn kính xương các vị Thánh, đền thánh tôn kính các vị Thánh...

Ngày nay những điạ danh hành hương nổi tiếng trên thế giới thu hút hành trăm ngàn, hàng triệu người đến hành hương như Đức mẹ Lourdes, Fatima, Banneux, Đức mẹ Ban ơn lành bên Paris…

Dần dần trong dòng thời gian, hành hương đến kính viếng những nơi thánh trở thành lễ tuyên xưng đức tin vào Thiên Chúa, một cung cách truyền giáo được nhấn mạnh nhiều hơn. Đây là cơ hội hâm nóng làm sống động đời sống đức tin vào Thiên Chúa.

Ngày nay, những trung tâm hành hương là điểm hội tụ người giáo hữu Chúa Kitô đến hành hương cùng với mục đích trên, và cũng cùng để xin ân đức phù giúp chữa lành những vết thương phần hồn cũng như phần xác qua lời bầu cử của Đức Mẹ Maria và các Thánh.

Đức Thánh Cha Phanxico đã khuyến khích cổ võ việc đạo đức hành hương: ”hành hương là một lòng đạo đức bình dân, là một hình thức chân thực loan báo Tin Mừng, luôn luôn cần được cổ võ và đề cao giá trị. Tại các đền thánh, tín hữu sống một linh đạo sâu xa, một lòng đạo đức từ bao thế kỷ đã nhào nặn đức tin với những lòng sùng mộ đơn sơ nhưng rất có ý nghĩa”.

Ngoài ra đi hành hương cũng còn là cơ hội nhìn ngắm khám phá ra vẻ đẹp thiên nhiên cùng những nếp sống văn hóa muôn mầu của các dân tộc khác. Vẻ đẹp ẩn dấu nơi công trình thiên nhiên do Thiên Chúa tạo dựng nên cùng gìn giữ bảo trì cho sống động là khu vườn cho sự sống con người (St 2,8-17).

Năm Thánh hành hương 2025 Đức thánh cha Phanxico đã có suy tư: ”Vì vậy, chiều kích thiêng liêng của Năm Thánh, vốn mời gọi sự hoán cải, cũng cần bao hàm những khía cạnh cơ bản đó của đời sống chúng ta trong xã hội như thành phần của một tổng thể thống nhất. Khi nhận ra rằng tất cả chúng ta là đều là những người lữ hành trên trái đất này, nơi Thiên Chúa đã đặt chúng ta canh tác và giữ gìn (x. St 2, 15), trên lộ trình của mình, mong sao chúng ta đừng lơ là việc chiêm ngưỡng vẻ đẹp của thụ tạo cũng như việc chăm sóc cho ngôi nhà chung của chúng ta. Huynh hy vọng rằng Năm Thánh sắp tới cũng sẽ được cử hành và sống với chủ đích này. Trên thực tế, ngày càng có nhiều người nam và nữ, bao gồm cả người trẻ và trẻ em, nhận ra rằng chăm sóc thụ tạo là một biểu hiện thiết yếu của đức tin nơi Thiên Chúa và sự tuân theo ý muốn của Ngài.” (Đức thánh cha Phanxico)

Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long