Cung cách lối sống khôn ngoan xưa nay luôn được ca ngợi cùng khuyến khích cầu chúc cho nhau trong đời sống.

Thánh giáo phụ Toma Aquino, như nhà hiền triết Aristoteles, đã hiểu sự khôn ngoan không ở đích điểm cuối cùng, nhưng trên con đường đi đến đích điểm. Nếp sống khôn ngoan được hiểu là cung cách xử sự của con người theo hợp với lý trí suy luận cùng tình cảm lành mạnh trong đời sống.

Chúa Giêsu Kitô đưa ra hình ảnh lối sống khôn ngoan trong dụ ngôn 10 cô trinh nữ đi đón chàng rể trong đêm như phúc âm Thánh sử Mattheo thuật lại (Mt 25,1-13). Dụ ngôn chia thành hai bên: 05 cô có lối sống khôn ngoan được tưởng thưởng ca ngợi, và 05 cô không sống khôn ngoan phải hứng chịu thiệt thòi.

Thế nào là hình ảnh nếp sống của năm cô khôn ngoan ?

Xưa nay dụ ngôn này thường được hiểu nếp sống của năm cô khôn ngoan trong trạng thái sự tỉnh thức. Nhưng dụ ngôn này muốn vẽ rõ nét nên hình ảnh sự khôn ngoan nhiều hơn sự tỉnh thức qua nếp sống của năm cô khôn ngoan: họ không chỉ mang đèn có dầu thắp sáng mà còn mang theo bình dầu dự bị.

Dầu trong dụ ngôn xưa nay cũng được cắt nghĩa theo nhiều cách hiểu. Thánh giáo phụ Chrysostomos cắt nghĩa dầu đó là ”sự nhiệt thành trong việc giúp đỡ bố thí cho kẻ nghèo khó và tình yêu đối với người thân cận.”

Thánh giáo phụ Augustino có suy nghĩ đó là dầu của niềm vui mà một người có tận trong trái tim tâm hồn mình.

Marin Luther cho rằng dầu trong bình dự trữ như là sức mạnh của niềm tin.

Và cũng thường được hiểu dầu đó là những việc tích lũy theo cung cách nếp sống Kitô giáo.Có thể nói được rằng: Dầu trong những bình chứa đó là những công việc tâm linh có gía trị mang ánh sáng vào trần gian.

Trong dụ ngôn 05 cô sống không khôn ngoan, vì không mang theo bình dầu dự trữ, trong tình trạng khủng hoảng bối rối, đã yêu cầu 05 chị em có dư dầu chia sẻ cho mình để có thể thắp đèn cho sáng lên lúc cạn hết dầu.

05 chị em có bình dầu dự trữ đã từ chối khôn khéo: "Sợ không đủ cho chúng em và cho các chị đâu, các chị ra hàng mà mua lấy thì hơn.".

Sự chối từ tế nhị khôn khéo này như có vẻ chút nào nói lên sự ích kỷ thiếu bác ái. Nhưng không hẳn là như thế. Nếu hiểu dầu tích lũy trong bình là hình ảnh của tình yêu thương cho người thân cận, là niềm vui tận trong trái tim tâm hồn của đức tin, là hình ảnh của tất cả những công việc, mà qua đó mang ánh sáng vào trong trần gian.

Như vậy kho tàng tâm linh riêng biệt cá nhân của đời sống mỗi người đã thi hành, đã gặt hái không thể chia cắt sẻ ra được.

Và như vậy cuối cùng mỗi người chịu trách nhiệm cho chính đời sống mình. Một cha gìa hưu dòng Phanxicô đã có có suy nghĩ: “Hãy chia sẻ nhiều như bạn có thể. Nhưng không thể chia sẻ trách nhiệm chính đời sống bạn được.”.

Lm. Daminh Nguyễn ngọc long