Kinh cầu Đức mẹ Maria có câu ca ngợi cầu xin: Đức Bà như hòm bia Thiên Chúa!

Hòm bia Thiên Chúa là gì vậy, và tại sao lại ca ngợi Đức mẹ Maria như vậy?

Hòm bia Thiên Chúa, tiếng Do Thái: Aron habrit, là một cái hòm thánh nhiệm mầu của dân Do Thái. Hay cũng còn được gọi là Nhà Tạm.

Trong chiếc hòm nhiệm mầu này có hai tấm bảng bằng đá khắc ghi 10 Giới Răn của Thiên Chúa, mà ngày xưa Thiên Chúa trên núi thánh Sinai đã truyền cho dân qua thánh tiên tri Mose trên đường từ Aicập trở về đất Chúa hứa quê hương Do Thái. 10 Giới Răn đó được coi là Giao ước Thiên Chúa ký kết với dân Do Thái. Vì thế có tên là hòm bia giao ước.

Hòm bia giao ước theo Kinh Thánh thuật diễn tả: "Chúng phải làm một Hòm Bia bằng gỗ keo, dài một thước hai, rộng bảy tấc rưỡi và cao bảy tấc rưỡi. Ngươi sẽ lấy vàng ròng mà bọc, ngươi sẽ lấy vàng mà bọc cả trong lẫn ngoài. Ngươi sẽ làm trên đó một đường viền chung quanh bằng vàng. Ngươi sẽ đúc cho Hòm Bia bốn chiếc vòng bằng vàng và gắn vào bốn chân Hòm Bia: bên này hai vòng, bên kia hai vòng. Ngươi sẽ làm những cây đòn bằng gỗ keo bọc vàng. Ngươi sẽ xỏ đòn vào những vòng bên sườn Hòm Bia để khiêng. Đòn để xỏ vào vòng của Hòm Bia thì không được rút ra nữa. Ngươi sẽ đặt vào Hòm Bia Chứng Ước mà Ta sẽ ban cho ngươi.
Ngươi sẽ làm một cái nắp xá tội bằng vàng ròng, dài một thước hai, rộng bảy tấc rưỡi. Ngươi sẽ làm hai tượng thần hộ giá bằng vàng gò, ngươi sẽ làm các tượng ấy ở hai đầu nắp. Ngươi sẽ làm một tượng ở đầu này, một tượng ở đầu kia; ngươi sẽ làm các tượng thần hộ giá gắn liền với nắp, ở hai đầu. Các tượng thần hộ giá có cánh giương lên và phủ trên nắp. Hai tượng đối diện với nhau, cùng cúi mặt xuống nắp. Ngươi sẽ đậy nắp xá tội trên Hòm Bia, và ngươi sẽ đặt vào đó Chứng Ước mà Ta sẽ ban cho ngươi. Ở đó Ta sẽ gặp gỡ ngươi. Từ trên nắp, giữa hai tượng thần hộ giá đặt trên Hòm Bia Chứng Ước, Ta sẽ nói với ngươi tất cả những gì Ta truyền cho ngươi để ngươi nói lại cho con cái Ít-ra-en.„ ( Xh 25, 10-22)

Hòm Bia Giao ước là đền thánh của người Do Thái. Theo Tora kinh thánh của họ, Hòm bia thánh chứa đựng 10 Giới Răn Thiên Chúa được khiêng đặt trong Lều đền thờ khi còn đang lưu lạc trong sa mạc về đất Chúa hứa. Sau này Hòm bia được đưa đến đặt nơi vùng Silo ở khoảng gữa nước Do Thái.

Vua David đã rước Hòm bia thánh về Jerusalem lên trên núi Sion. Và khi đền thờ Jerusalem hoàn thành dưới thời vua Salomon Hòm bia được rước về đặt trong cung thánh đền thờ trên núi Moria, hay còn gọi là Núi đền thờ.

Hòm bia giao ước được đặt trong nơi cực thánh của đền thờ Jerusalem, và chỉ Vị Tư Tế thượng phẩm mỗi năm một lần vào ngày lễ Đền tội - Jom Kippur - được phép vào nơi đó nhân danh Thiên Chúa nói lời cầu nguyện, dâng tiến lễ vật cầu xin ơn tha thứ tội lỗi cho toàn dân.

Vào khoảng năm 1050 trước Chúa giáng sinh Hòm bia Giao Ước (1 Sách Các Vua 4) trong trận chiến ở Aphek bị quân Philitinh chiếm đoạt. Theo sách Samuel (1 Samuel 5) người Philitinh chiếm được Hòm bia giao ước từ tay người Do Thái, đã đem về Aschdod và đặt trong đền thờ kính Thần Dagon của họ. Nhưng sau khi nhiều biến cố bất ưng đem lại những bất hạnh hoạn nạn, bệnh tật xảy ra, người Philitinh đem Hòm bia Giao Ước đó trả lại cho người Do Thái. (1 Samuel 6).

Hòm bia được gìn giữ nhiều năm ở Kirjat-Jearim trên một ngọn đồi. Sau những năm lưu lạc sau cùng Hòm bia được rước đưa trở về Jerusalem như ngày trước.(2 Samuel 7).

Vào khoảng năm 587-585 trước Chúa giáng sinh, Vua Nebukanezar II. chiếm Jerusalem bắt người Do Thái đi lưu đày bên Babylon. Đền thờ Jesusalem bị cướp phân tán, một phần lớn kho tàng đền thờ với cả Hòm bia giao ước bị phá hủy.

Sách kinh thánh Macabeo thuật lại, Tiên tri Jeremia trước khi Vua Nebukagdnezar đến xâm chiếm cướp Jerusalem, đã cho di dời Hòm bia giao ước cùng với bàn thờ tế lễ mang đi dấu trên núi Nebo trong một hang động.

„Khi đến đó, ông Giê-rê-mi-a gặp thấy một cái nhà giống hình một cái hang; ông đưa Lều, Hòm Bia và bàn thờ dâng hương vào đấy, rồi bít cửa lại. Sau đó, một số người đồng hành với ông tính trở lại để ghi dấu đường, nhưng không tìm ra. Biết chuyện ấy, ông Giê-rê-mi-a trách mắng họ: "Nơi ấy chẳng ai được biết cho đến khi Thiên Chúa tập hợp dân lại và tỏ lòng thương xót họ.“ (2. Macabe 5-7)

Năm 63 sau Chúa giáng sinh, Tướng Pompejus của quân Roma tiến chiếm Jerusalem. Ông cho khám xét đền thờ Jerusalem để phát hiện nơi cực thánh tìm Hòm bia giao ước, và sau cùng đã cắt nghĩa Hòm bia giao ước đã mất không tìm thấy dấu vết ở đây.

Trải qua hơn 2000 năm nay, người ta nỗ lực đi tìm Hòm Bia Giao ước đã bị mất. Nhưng không có kết qủa thành công nào. Từ khi Hòm bia Giao ước bị biến mất nảy sinh nhiều huyền thoại cùng thần thoại cho rằng Hòm Bia Giao Ước vẫn còn tồn tại đâu đó. Năm 2009 Vị Thượng Phụ Abuna Pauolos, Giáo chủ của Chính Thống giáo Aethiopia đã cho biết “Hòm Bia Giao Ước hiện ở bên Axum nước Aethopia, Phi châu. Từ hằng trăm năm nay Aethiopia là ngai nơi chốn của Hòm Bia Giao Ước. Chính Tôi đã nhìn ngắm Hòm Bia Giao Ước“.

Vị Thượng phụ Pauolos còn xác quyết: “Sự thánh thiêng vẫn còn đó. Hòm bia Giao Ước không do con người làm ra. Đó là một mầu nhiệm“. Nhưng không có bằng chứng công khai về Hòm Bia giao ước thật sự đang ở bên Axum nước Aethopia, Phi Châu.

Cho tới bây giờ ngoài các bản văn tôn giáo Kinh Thánh, không có một bằng chứng chữ viết nào về sự hiện hữu của Hòm Bia Giao ước.

Thánh Gioan trong sách Khải Huyền nói về thị kiến đã nhìn thấy Hòm Bia Giao ước trên trời khi Giao ước mới thành hình. Đây là hình ảnh nói về sự hiện diện của Thiên Chúa, và chúc phúc lành của Ngài trên Giao Ước mới:

„Đền Thờ Thiên Chúa ở trên trời mở ra, và Hòm Bia Giao Ước xuất hiện trong Đền Thờ. Và có ánh chớp, tiếng sấm tiếng sét, động đất và mưa đá lớn.“ (KH 11,19).

Đức Mẹ Maria được ca ngợi là Hòm Bia Thiên Chúa của Giao ước mới. Giao ước cũ được biểu dương qua Tấm bảng đá 10 giới răn Thiên Chúa.

Giao ước mới của Thiên Chúa với dân của ngài, với Giáo hội, là chính Chúa Giêsu Kitô, Đấng mang đến cho con người chúng ta ơn cứu chuộc.

Hòm bia Giao ước cũ được bao bọc bằng vàng, bên trong chứa đựng Tấm bảng đá 10 điều răn của Thiên Chúa viết cho dân người Do Thái.

Cung lòng, tâm hồn Đức Mẹ Maria, người mẹ cưu mang sinh thành nuôi dưỡng Chúa Giêsu, được Thiên Chúa gìn giữ cho nguyên tuyền không mắc tội tổ tông truyền, đức tin của đức mẹ Maria hoàn toàn vâng theo ý Thiên Chúa nhiệm mầu, và sau cùng sau khi cuộc đời trên trần gian chấm dứt đức mẹ được đưa rước về trời cả hồn lẫn thân xác, là những trang điểm cao qúy trong sáng ngời của hòm Bia giao ước mới.

Đức Mẹ Maria không là Giao ước mới. Nhưng „Hòm bia cung lòng„ đức Mẹ Maria đã cưu mang thân xác con người Chúa Giêsu Kitô vào trong trần gian, Đấng thiết lập Giao Ước mới với dân Chúa, với Giáo hội.

Nơi trận chiến ngày xưa ở Aphek, Hòm bia Giao Ước cũ của dân Do Thái đã bị mất vào tay người Philitinh .

Ngày nay cũng có thể đánh mất Chúa Giêsu Kitô, Giao ước mới, nếu người tín hữu, Giáo hội bỏ quên đức Mẹ Maria „Hòm bia cưu mang chứa đựng Giao Ước mới“.

Tháng Hoa kính Đức mẹ Maria.
Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long